We all breathe the same oxygen

Dat was de wijze uitspraak van het hoofd van de boerderij van KidsCare (ja die hebben ze ook) toen we het gisteren na het eten hadden over de verschillen tussen Nederland en Kenia. En ja dan kom je al snel op het verschil in rijkdom. Naast dit gesprek heb ik afgelopen anderhalve week ook zelf grote (lees enorme) verschillen gezien tussen rijk en arm. Zo was het vorige week eindelijk tijd om ‘into the field’ te gaan. Dit betekende naar de huishoudens toe en dat betekende: scheuren op de pickipicki! (beter bekend als motor) Naja jammer genoeg niet ikzelf, maar de social workers waarbij ik achterop ging (en die overigens erg goed en veilig rijden). In deze omgeving hebben mensen zelden een auto en rijden ze op deze pickipicki’s. Toen we onderweg waren naar de huishoudens snapte ik direct waarom: de wegen die je moet rijden zijn net crossparcoursen. In het begin ging het, ondanks de voorbij scheurende busjes en vrachtwagens, prima. Maar zodra je een rood zandpad inslaat om echt naar de dorpen te gaan, is het een en al gehobbel, gestuiter en als je pech hebt geslip in het zand. Nu klinkt dat misschien vervelend, maar ik genoot er volop van. Ik vergat dan ook helemaal dat ik een jas aan had die nog dikker is dan m’n winterjas in Nederland terwijl het buiten zo’n 28 graden was.

Maar goed. Rijden op die pickipicki deden we niet voor niks. Het doel was de mensen en kinderen zien die KidsCare helpt. Het veldwerk bestaat uit onder andere drie vormen: outreach, home visits en support groups. Outreach betekent dat de social worker 1 dag in de week op een kantoor zit middenin z’n locatie om daar als het ware een spreekuur te houden voor alle dorpbewoners die de hulp van KidsCare denken te kunnen gebruiken. Bij home visits ga je daarentegen echt naar de huishoudens die in het KidsCare project zitten toe, om hun situatie te bekijken en met hen te praten. De support groups zijn speciaal voor ouders en verzorgers (vanaf nu caregivers genoemd) van kinderen met een beperking en met een groep van zo’n 10 caregivers gaan de social workers in gesprek over hun problemen en ervaringen. Gedurende de week heb ik alle drie de vormen meegemaakt en dan ook heel wat kinderen en caregivers gezien. Vooral de home visits vond ik interessant, omdat ik toen eindelijk zag hoe de mensen leven. De reacties als ik m’n helm afzette waren wel wat verschillend: van zeer grote ogen van kindjes die niet wisten wat ze moesten denken tot volwassenen die me hartelijk ontvingen en benadrukten hoe gelukkig ze waren dat ik hen kwam bezoeken. Met de volwassenen kon ik dan ook goed in gesprek gaan, uiteraard middels vertaling door een social worker anders zou ik niet verder komen dan hallo en eetsmakelijk. Tijdens deze gesprekken werd me duidelijk wat voor een zwaar leven deze mensen hebben en hoe goed sommigen hun best doen om dit te verbeteren. Zo was er een oma die voor haar kleinkinderen zorgde omdat ze wees waren en ondanks de pijn aan haar benen had ze gezorgd voor een goed huis voor hen met een apart toilet (hokje met gat) en ze had voor elkaar gekregen dat de kinderen elke dag naar school gingen. Detail: in heb in die hele omgeving geen school gezien, dus dat moet een hele ervaring voor ze zijn. Naast dit succesverhaal waren er jammer genoeg ook huishoudens waarbij het helemaal niet zo goed ging. Zoals een jongetje dat amper kon lopen, van elk eten moest overgeven en amper oogcontact maakte maar niet geholpen kon worden. Of een alleenstaande moeder die voor haar eigen 7 kinderen en de 3 kinderen van haar gehandicapte buurvrouw moest zorgen zonder enige inkomsten. Tijdens deze bezoeken (en überhaupt al tijdens het rijden op de pickipicki) werd me 1 ding goed duidelijk: ‘onmogelijk’ bestond niet in de ogen van de social workers en waarschijnlijk van heel KidsCare. Er moeten zoveel mogelijk mensen worden geholpen, hoeveel ‘challenges’ (let op: geen problemen want dat is iets anders hier) er ook mogen zijn. Ik was onder de indruk.

Evenals van de kip die vorig weekend tussen de benen van de dochter van Fridah bungelde. Ik vond het erg bijzonder dat ze zo met een kip zat en ik vond het nog bijzonderder dat hij niet bewoog. Toen schoot mij opeens de niet al te pliezerige gedachte te binnen dat dit wel eens het moment kon zijn waarop ik voor het eerst een onthoofde kip ging zien. Dat klinkt misschien aanstellerig, maar ik heb het niet zo op dode dieren. Omdat ik me maar beter kon voorbereiden op het mogelijke feit dat ik deze pluizige dame ’s avonds op mijn bord zou hebben, vroeg ik of de kip voor ons was. Gelukkig was dat niet zo en aten wij die avond gewoon heerlijke groentjes. Desondanks ben ik toen toch maar even verderop onder een palmboom m’n boek gaan zitten lezen om geen verdere details van de kip te hoeven zien.

Naast de dode kip en rijden op de pickipicki was het vorige week overigens ook mijn eerste keer om te rijden in een matatu. Dat is zeg maar lijn 195 van Kwale County, maar dan iets gammeler. Het is al een flinke uitdaging om überhaupt in de matatu te komen en nu hadden de dochter van Fridah en ik het geluk dat we ook nog eens helemaal achterin mochten kruipen. Maar dat had ik wel over voor zo’n belevenis. Het was gezellig druk, met een lekker Afrikaanse muziekje en bij elke halte nog meer mensen die ons matatufeestje kwamen vergezellen. Ik vond het dan ook jammer toen er tegen het dak werd geslagen door Fridah (dat is hier de stopknop), de matatu stopte en we eruit moesten.

Gelukkig mocht ik vorig weekend weer een retourtje met de matatu maken. Op vrijdag is Maartje namelijk aangekomen, een Nederlandse vrouw die al zo’n 10 jaar in India werkt en nu ook het team van KidsCare komt versterken. Samen met haar ben ik dit weekend naar Diani Beach gereisd om daar een nachtje te relaxen. Met de matatu reisden we van KidsCare naar Ukunda, de grootste stad hier in de buurt. Eenmaal uitgestapt wist ik niet waar ik moest kijken en luisteren. Het was echt het beeld wat ik van een Afrikaanse stad had: marktkraampjes, roepende mensen, loslopende koeien en toeterende tuctucs. Na een leuk kleurtje te hebben uitgekozen zijn we met zo’n tuctuc naar de plaats van het guesthouse gereden. Althans dat dachten we. Het guesthouse bleek goed verstopt en er bleek een stevige wandeling nodig om het te vinden. Na onze spullen op onze kamer te hebben gezet en ons zo snel mogelijk te hebben omgekleed, zijn we naar het strand gegaan en dat was werkelijk paradijselijk: wit, blauw en palmbomen. Onderweg naar een geschikt plaatsje om lekker te lunchen, kwamen we langs gigantische resorts met zwembaden zo mooi als ik nog nooit had gezien. (daar was die flinke tegenstelling tussen arm en rijk) Het was dan ook even omschakelen en ik voelde me bijna schuldig om van dit nachtje weg te genieten na wat ik deze week in het veld had gezien. Toch heb ik dat wel degelijk gedaan, zowel tijdens het lopen en zitten op het strand als tijdens mijn eerste echte duik in de Indische Oceaan.

Maar het beste komt nog: Nadat ik zondagochtend mijn ontbijt had besteld (een vers omelet en een verse mangosmoothie, hemels) wilde ik een kijkje gaan nemen bij de oceaan en dus liep ik het paadje van het guesthouse af. Toen begonnen de ‘waak’honden opeens te blaffen en renden voor mij uit. Al gauw bleek waarom: er sprong een lange staart weg. EEN AAP. Ik was zo gelukkig in mezelf dat ik niet door had dat ik inmiddels in een hele troep aapjes liep totdat ik om me heen keek en de een na de ander in de boom zag zitten. Als een soort jane liep ik langs hen en het moment werd helemaal perfect toen ik achter de bomen een strak blauwe lucht zag met daarvoor de oceaan die glom in de zon. Oké dat is misschien erg poëtisch verteld, maar zo voelde het echt. Van de rest van de dag heb ik net zo genoten en een hoorntje met twix-ijs maakte het helemaal af.

Mocht je je trouwens afvragen hoe veilig het voor mij is in Kenia nu, vooral gezien de politieke situatie: het gaat prima. Ik merk helemaal niks van het feit dat de verkiezingsuitslag ongeldig is verklaard en dat de verkiezingen opnieuw gehouden moeten worden en als ik ernaar vraag blijkt het rustig te zijn. Daarnaast heeft de Keniaanse baas van KidsCare mij ervan verzekerd dat mijn veiligheid prioriteit is en dat ze er bij KidsCare alles aan doen om mijn veiligheid in de gaten te houden. Daarnaast is Fridah een echte beschermende ‘mama’ van wie ik voor het donker thuis moet zijn, dus niks aan de hand!

Well, that was het wel weer (ik denk inmiddels in een soort combinatie van Engels en Nederlands en wilde jullie daar ook even van mee laten genieten). Ik hoop dat het met jullie ook allemaal goed gaat ondanks de weeralarms, dat de kacheltjes gezellig branden en heel holland bakt en expeditie robinson spannend zijn en tot snel!

Lalasalama! (ik weet niet of je het echt zo schrijft eigenlijk)